امروز، در ذهن گردشگران، قزاقستان بیشتر با مناظر طبیعی زیبا، پارکهای ملی، دشتهای بیکران، معماری منحصر به فرد شهرهای مدرن و البته میهماننوازی گرم مردم محلی تداعی میشود. مسافران اذعان میکنند که در قزاقستان احساس راحتی دارند: مردم با روی گشاده، صداقت و آمادگی برای کمک خوشامد میگویند. در عین حال، کشور دارای میراث فرهنگی-تاریخی بسیار غنی از جمله آثار مسیر جاده ابریشم، مقبرهها و مساجد تاریخی، شهرهای باستانی و حفاریهای مربوط به دوران هونها و ترکها میباشد. این ویژگیها قزاقستان را نه تنها برای گردشگران کمهزینه بلکه برای علاقمندان به تاریخ، باستانشناسی و گردشگری قومی نیز جذاب میکند. با این وجود، علیرغم تمام این مزایا، قزاقستان از نظر تعداد گردشگران بینالمللی هنوز از بسیاری از همسایگان خود مانند ازبکستان، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان عقبتر است. دلایل این امر را باید در آگاهی ناکافی گردشگران از امکانات کشور، نبود کمپینهای تبلیغاتی قوی در خارج و همچنین محدودیتهای زیرساختی، به ویژه خارج از شهرهای بزرگ، جستجو کرد.
عوامل رقابتپذیری:
یکی از مهمترین عوامل رقابتپذیری قزاقستان در بازار جهانی گردشگری، بدون شک مقرون به صرفه بودن قیمتهاست. طبق دادههای مقاله Caravan، هزینه تغذیه برای گردشگر در قزاقستان تنها حدود ۵ تا ۷ دلار در روز است، اجاره محل اقامت (هتل، هاستل یا آپارتمان) بین ۱۰ تا ۲۰ دلار و حمل و نقل بین شهری با اتوبوس یا قطار حدود ۵ تا ۱۵ دلار هزینه دارد. افزون بر این، پروازهای داخلی نیز به لطف ظهور خطوط هوایی کمهزینهای چون FlyArystan و Qazaq Air برای بیشتر گردشگران قابل دسترسی شده است. تمام این عوامل قزاقستان را به ویژه برای جوانان، کولهگردها، عشایر و گردشگرانی که به دنبال کاهش هزینهها بدون افت کیفیت تجربه سفر هستند، جذاب میکند. این روند با افزایش تقاضا برای گردشگری آهسته، که مسافران ترجیح میدهند زمان بیشتری را در یک مکان برای شناخت عمیقتر فرهنگ و طبیعت صرف کنند، همخوانی دارد.
قزاقستان از منابع طبیعی منحصربهفردی برخوردار است که میتواند پایهای برای توسعه قدرتمند اکوتوریسم باشد. کوههای بلند تیان شان و آلتای، درهها و کانونهای دیدنی مانند کانیون چاری، دریاچههای کریستالی نظیر کولسای، آلا کول و بالخاش، بیابانهای اسرارآمیزی چون بتپاک-دالا و دشتها و جنگلهای سرسبز، همه اینها بخشی از گنجینه طبیعی قزاقستان هستند. در تعدادی از پارکهای ملی، شرایط لازم برای پذیرش گردشگران فراهم شده است: کمپینگها، مسیرهای مشخص شده، مراکز بازدیدکنندگان و برنامههای تور هدایت شده. گردشگران میتوانند به پیادهروی، سوارکاری، دوچرخهسواری یا قایقسواری در رودخانهها بپردازند. با توجه به روند جهانی توسعه گردشگری پایدار و تمایل به اکولوژیک بودن سفرها، قزاقستان فرصتهای فراوانی برای ارائه محصولات کیفی و پرطرفدار به بازار دارد.
مشکلات موجود:
علیرغم موفقیتهای آشکار، نمیتوان مشکلات موجود که توسعه گردشگری در کشور را محدود میکند نادیده گرفت. پیش از هر چیز، کمبود زیرساختهای کیفی در مناطق خارج از آلماتی، آستانه و چند شهر بزرگ دیگر است. سطح خدمات هتلها، حمل و نقل عمومی و اطلاعات گردشگری هنوز نیاز به بهبود دارد. بسیاری از مکانهای گردشگری مانند بوزجیرا در مانگیستاو یا فلات اوستیورت نیازمند تلاشهای لجستیکی جدی برای بازدید هستند و در محل غالباً امکانات اولیهای مانند سرویسهای بهداشتی، کافه یا مناطق استراحت وجود ندارد. مشکل دیگر، کمبود پرسنل انگلیسیزبان از جمله راهنماها، گارسونها و پذیرشگران است که ارتباط را برای گردشگران خارجی دشوار میکند. افزون بر این، استراتژی بازاریابی کشور هنوز به اندازه رقبایی چون ازبکستان که فعالانه در نمایشگاهها و همایشهای بینالمللی حضور دارد، تهاجمی و مؤثر نیست.
چشماندازهای گردشگری قزاقستان:
چشمانداز گردشگری قزاقستان گسترده و متنوع است. یکی از مهمترین جهتهای توسعه باید گردشگری فرهنگی-آموزشی باشد که هدف آن ترویج میراث جاده ابریشم است. شهرهایی چون ترکستان، ساوران، اوترار، تراز و دیگر مناطق دارای پیشینه تاریخی عظیمی هستند که میتواند برای گردشگران اروپا، آسیا و آمریکا جذاب باشد. امروزه پروژههای گستردهای برای بازسازی بناهای تاریخی، ایجاد مجتمعهای موزهای جدید و بهبود زیرساختها در حال انجام است. اگر این فرآیندها به درستی طراحی و ترویج شوند، قزاقستان میتواند به یکی از مراکز گردشگری فرهنگی منطقه تبدیل شود.
جهت دیگری که پتانسیل بالایی دارد، گردشگری رویدادمحور است. رویدادهایی مانند نمایشگاه EXPO-2017 در آستانه نشان داد که کشور توانایی برگزاری رویدادهای در سطح جهانی را دارد. ادامه این مسیر از طریق توسعه فستیوالهای موسیقی، جشنهای قومی-فرهنگی و مسابقات ورزشی (مانند ماراتنها یا مسابقات اتومبیلرانی بیابانی) میتواند مخاطبان جدیدی را جذب کند. همچنین باید توجه داشت که نسل جوان گردشگران امروزی نه تنها به طبیعت یا دیدنیها بلکه به تجربههای هیجانانگیز و شرکت در رویدادهای خاص نیز علاقه دارد.
دیجیتالیسازی صنعت گردشگری نیز از وظایف مهم به شمار میرود. در سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، قزاقستان توسعه سرویسهای الکترونیکی مانند اپلیکیشنهای رزرو بلیط، راهنماهای آنلاین، نقشههای پارکهای ملی و سرویسهای رزرو تورها را آغاز کرده است. اما بسیاری از پروژهها هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارند. برای جذب مخاطب مدرن، به ویژه مسافران جوان، باید برنامهریزی سفر از دریافت ویزا تا انتخاب مسیر و رزرو محل اقامت به آسانترین، سریعترین و قابل فهمترین شکل ممکن صورت گیرد.
یکی از راهکارهای جذب تعداد بیشتری گردشگر، آزادسازی بیشتر رژیم ویزایی است. قزاقستان گامهای بزرگی در این مسیر برداشته و برای اتباع برخی کشورها رژیم بدون ویزا و سامانه ویزای الکترونیکی راهاندازی کرده است. با این حال، کارشناسان معتقدند برای افزایش جریان گردشگران باید به سادهسازی بیشتر فرآیندها، گسترش فهرست کشورهایی با ورود بدون ویزا و اطلاعرسانی فعال درباره این امکانات جدید فکر کرد.
نشریه Caravan تأکید میکند که باوجود هزینههای پایین اقامت و تغذیه، قزاقستان همیشه به عنوان انتخاب آگاهانه گردشگران مطرح نمیشود. تعداد کمی از مسافران صرفاً برای صرفهجویی اقتصادی به این کشور سفر میکنند. جذابیت گردشگری قزاقستان بیشتر بر پایه امکان مشاهده چیزهای منحصربهفردی چون دشتهای وسیع، کوهها، طبیعت بکر و بناهای تاریخی چندین هزار ساله بنا شده است. در این مقاله بر یک نکته کلیدی تأکید شده است: "قزاقستان تنها درباره ارزانی نیست، بلکه درباره فضای باز، آزادی و کشف مسیرهای متفاوت است که هر کس میتواند جایی برای خود در آن بیابد." این کلمات بهخوبی تصویر کنونی کشور را توصیف میکند که باید از طریق کمپینهای بازاریابی جدید توسعه و تقویت شود.
در آینده، قزاقستان میتواند نه تنها مقصدی برای گردشگران کمهزینه باشد، بلکه بخشهای ممتاز بازار گردشگری را نیز توسعه دهد. امروزه گلمپینگها (کمپینگهای لوکس)، هتلهای بوتیکی و تورهای اختصاصی برای مسافران انفرادی در حال ظهور است. تقاضا برای این نوع خدمات در حال افزایش است، به ویژه اگر کشور به ارتقای کیفیت خدمات، آموزش نیروهای متخصص و بهبود فرهنگ گردشگری ادامه دهد.
نکته:
بدین ترتیب، قزاقستان تمام پیشنیازها را برای تبدیل شدن به یکی از بازیگران برجسته نقشه جهانی گردشگری داراست. در شرایط تغییر روندهای جهانی – از گرایش به اکوتوریسم و توسعه پایدار گرفته تا علاقه به مقاصد جدید و ناشناخته – این کشور میتواند از مزایای طبیعی، فرهنگی و اقتصادی خود بهرهبرداری مؤثری داشته باشد. شرط اصلی موفقیت، رویکردی سیستماتیک شامل توسعه زیرساختها، تبلیغات فعال، سادهسازی فرآیندهای ویزایی، دیجیتالیسازی و ارتقای مستمر کیفیت خدمات است. در صورت تحقق این شرایط، قزاقستان میتواند طی ۵ تا ۱۰ سال آینده جریان گردشگری خود را چند برابر کرده و جایگاه خود را به عنوان یکی از جذابترین مقاصد اوراسیا تثبیت کند.
آستانه قزاقستان
منبع:
نظر شما